Arie Smits 1934 - heden
Een bekend gezegde is "klein maar fijn" .
Je zou haast kunnen zeggen dat dit van toepassing is op de in Nederland iets minder bekende veredelaar Arie Smits.
Klein van postuur en uiterst prettig in de omgang met zijn medemensen.
Het is voor de huidige maatstaven een kleine collectie fuchsiacultivars die door zijn hand tot stand zijn gekomen maar wel een verzameling planten die de fijnproevers onder de fuchsialiefhebbers weten te waarderen en niet zouden willen missen in hun collecties. ( M.A. Soeters )
Velen in het fuchsia wereldje kennen Arie als gewoon Arie.
Voor zijn naaste vrienden en officieel is het Arie Smits, zoals ook op de getuigschriften en certificaten van zijn nieuwigheden vermeld staat, maar als er ooit een fuchsia naar hem genoemd mocht worden, dan zal die eigenlijk 'Arie Vantveer moeten heten!
Arie is geboren in 1934 in Neder Hemert, een dorpje aan de Afgedamde Maas.
Als zoon van de veerman Jap Smits werd Arie, zoals gebruikelijk was, 'Arie' genoemd, en men voegde daar dan als verduidelijking "van 't Veer " aan toe, want Arie's waren er wel meer, en Smitsen ook.
'Arie van het Veer' dus.
Veer Neder Hemert (bron hoehetvroegerwas/Toen en Nu)
Net als zijn collega veredelaars heeft Arie ook enkele van zijn nieuwigheden benoemd naar o.a. zijn vrouw Catharina en zijn zoon J.K. Smits, wat als cultivarnaam 'Jeka Vantveer' werd.
Zo komen ook de namen 'Jap Vantveer' , 'Cnelia Vantveer' , 'Toosje Vantveer' en 'Manontje Vantveer' voor in de lijst van planten die door Arie veredeld zijn. Voor de tweede naam 'Vantveer' werd gekozen omdat bij inschrijving van nieuwe cultivars door de AFS er maar drie woorden gebruikt mochten worden.
Daarom werd 'Van het Veer' door Arie samengevoegd tot 'Vantveer' . Inmiddels staat de AFS het wel toe dat de naam uit meer dan drie woorden bestaat als het om een Nederlandse persoons naam gaat.
Als kind werkte Arie al veel in de grote tuin van zijn ouders. In die tijd was het op het platteland heel gebruikelijk dat men zijn eigen groenten, fruit en aardappels zelf verbouwde en wat vee groot bracht voor eigen gebruik.
Dat dit geen straf voor Arie was blijkt wel uit het feit dat daar zijn interesse ontstond in het groeien en bloeien van planten. De opgedane kennis en ervaring zouden hem later van pas komen . Na zijn middelbare schooltijd werkte Arie in een Bandweverij eerst als kostprijscalculator en later als bedrijfsleider.
"Catharina"
In een ver verleden had Arie een plaatsje vrij in zijn voortuin en bij een bezoek aan een supermarkt in het dorp, zag hij een aardige stamfuchsia staan die hij meegenomen heeft en in de voortuin heeft gezet.
Later dat jaar, bij een bezoek aan Kwekerij Arends in Opheusden waar hij toevallig was om wat zomerplantjes te kopen, zag hij een enorme hoeveelheid fuchsia variëteiten en was zijn nieuwsgierigheid gewekt en vroeg de kweker waar die variëteiten allemaal vandaan kwamen. Zijn min of meer agrarische komaf moet daarbij een rol gespeeld hebben want dat fröbelen met planten dat leek hem wel wat.
'Cnelia Vantveer'
Na aanschaf van verschillende fuchsia’s, waaronder ook botanische fuchsia’s, startte Arie het veredelen.
Bij bezoeken aan andere fuchsiaveredelaars en in de Botanische Groep had hij de benodigde kennis en vaardigheden opgedaan om te beginnen. Al gauw had hij door dat het gefriemel met aluminiumkokertjes nu niet zo gemakkelijk was als je werkte met species met kleine bloemetjes, dus bouwde Arie een kas tegen de garage waarvan de voor en zijkanten bestonden uit afneembare panelen. Als die losse panelen in het voorjaar weggehaald werden bleef er een permanente kas over die bestond uit een glazen dak en wanden van wit horrengaas. Een ideale situatie om in te veredelen zonder dat bestuiving door insecten plaats vond. En mocht er des ondanks toch nog iets mis gaan dan hanteerde Arie de regel dat een speciemoeder vrijwel identieke nakomelingen geeft die gemakkelijk te onderscheiden waren van de andere zaailingen.
De eerste cultivar die Arie aanbood op een keuring was 'Catharina' in 1994, een kruising tussen
'Gartenmeister Bonstedt' als zaadgever en F. procumbens als stuifmeelgever.
Arie noemde de plant naar zijn vrouw.
Deze triphylla hybride met zijn prachtig donker blad werd zeer geliefd onder triphylla liefhebbers in binnen en buitenland en zie je nog steeds in vele collecties. In 1997 werd 'Double Dribbel' goedgekeurd , een kruising van 'Whiteknights Pearl' met F. fulgens var. gesneriana. Een hanger met een lange bloembuis in zachte pastelkleuren die tegen de volle zon kan.
De cultivar die Arie als zijn beste plant bestempeld is een kruising met F. cylindracea x F. encliandra als moeder en als stuifmeelgever F. paniculata maar de plant was, wat de bloemen betreft, gelijk aan een al bestaande cultivar maar had wel veel goede andere eigenschappen zoals bezoekers van de tuin van Arie konden zien.
Jarenlang heeft hij deze plant die tot meer dan twee meter hoog uitgroeide en onvoorstelbaar rijk bloeide ieder jaar weer uitgegraven en overwinterd. Maar op een oudere leeftijd worden dergelijke klussen er niet eenvoudiger op en heeft Arie hem buiten laten staan. Een zachte winter heeft hij overleefd en de toekomst zal uitwijzen wat er gebeurd als de winters strenger zijn.
'Procath'
Het merendeel van Arie zijn planten zijn kruisingen tussen botanische fuchsia’s en vaak zijn dat klein bloemige species zoals F. encliandra. Maar toch zijn vele planten zeer geliefd bij liefhebbers.
Zo zie je nog steeds 'Toosje Vantveer' en 'Jeka Vantveer' in de collecties van kwekers en liefhebbers.
'Minipani'
Onlangs introduceerde Arie op de keuringen een nieuw succesnummer van zijn hand 'Minipani' een plant die hij al jaren had en waarvan hij eigenlijk niet vond dat hij in omloop moest komen. 'Minipani' is een kruising tussen F. encliandra en F. paniculata. De bloemen kwamen teveel overeen met F. paniculata en ergens had Arie daar wel gelijk in maar de plant had voor de fuchsia liefhebber andere goede eigenschappen.
Hij word niet zo groot als F. paniculata, ongeveer 60 cm, maar bloeit wel rijkelijk met de seringvormige lila paarse trossen met bloemetjes, en is voor een kruising van botanische fuchsia’s heel gemakkelijk in de verzorging.
Veredelaars en bekenden van Arie overreden hem om de plant te laten keuren.
De plant is in 2012 genomineerd en maakte binnen twee jaar een grote opmars in de collecties van liefhebbers in binnen en buitenland. Ook de veredelaars ontfermden zich over de plant en zijn bezig een witte en roze variëteit ervan te kweken . Uit verhalen van veredelaars blijkt dat de plant op een lichte standplaats op de vensterbank en in een matig verwarmde kas gewoon doorgroeit en bloeit.
Dat Arie niet alleen voor zichzelf bezig is blijkt wel met de introductie van de cultivar 'Procath' in 2014.
Deze plant is een door Arie gemaakte kruising tussen zijn lievelingsplant 'Catharina' en F. procumbens.
Deze plant heeft in de bloemen veel geel en kan een weg zijn naar gele fuchsia’s. Omdat het nu niet bepaald een rijkbloeiende en mooi groeiende plant is besloot Arie hem niet te laten keuren maar wel in te schrijven bij de AFS en hem in omloop te brengen. Hij ziet in deze plant veel mogelijkheden maar gezien zijn hoge leeftijd leek het hem beter de plant op deze manier ter beschikking te stellen voor veredelaars die er gebruik van willen maken.
In 2015 bracht Arie met dezelfde bedoeling ook nog 'Manontje Vantveer' in omloop.
'Toosje Vantveer'
Bij het kruisen met species is de slagingskans kleiner dan bij cultivars, en als het al lukt is het vaak einde stamboom omdat veel nakomelingen onvruchtbaar zijn.
Maar “Never Give Up” wat dit jaar niet lukt gaat misschien volgend jaar wel,
maar de oogst blijft zo natuurlijkwel beperkt.
Als je kritisch bent- en dat moet je zijn- is het aantal teleurstellingen groot.
En het is beter die thuis te verwerken dan op de dag van de keuring.
Arie Smits.
De Cultivars van Arie Smits
~1994 ~
Catharina
~1995~
Jap Vantveer
~1997~
Double Dribble
~1998~
Pink Pendant
~2000~
Jeka Vantveer
~2012~
Minipani
Toosje Vantveer
~2014~
Cnelia Vantveer
Procath
~2015~
Manontje Vantveer
~2017~
Rosapani
Alle namen van de cultivars van Arie Smits staan hierboven vermeld in de volgorde waarin hij ze voor het voetlicht gebracht heeft.
Foto’s van deze cultivars vind u onder de knop "Foto's".
Martien Soeters en Sigrid van Schaik.
Foto’s: Sigrid van Schaik.
© 2016 Fuchsia’s of the World