Snoeien van planten ondergewaardeerd.
Vaak hoor je aan het eind van het seizoen de planten snoeien in de kas en klaar, RUST.
Ik zelf vindt dat snoeien een kunst is, en ik heb veel geleerd van anderen.
Eigenlijk moeten we spreken over vormgeven, waarbij de basis een stek is.
"Om te kunnen snoeien moet je eerst iets hebben om te snoeien"
Toppen en snoeien zijn de basis van een mooie plant als men dit niet goed doet zie je de gevolgen later. Maak onderscheid in hangers, struikjes en kroonboompjes.
Ik zal proberen ze stuk voor stuk te behandelen.
Bepaal bij de stek, stekken, wat je er mee wilt doen.
Hangers
Opgebouwd uit jonge stekken geven mijn voorkeur. De grond is nog los en voedselrijk en je ziet geen oude takken. Deze planten ogen ook altijd mooier dan oude hangers.
Bepaal naargelang de groeikracht van de stekken het aantal stekken die je in de pot wilt zetten. Als basis bv. een Deense pot.
Van kleinbladige, enkel bloeiende planten zou ik minimaal 10 stekken, en van een grootbladige dubbel bloeiende plant 6 in de pot zetten. Zet ze zeker 5 cm van de rand van de pot, dit met het oog op het snoeien. Begin hier, als het mogelijk is, eind februari mee in de kas. Top de stekken na elk bladpaar en herhaal dit tot begin of half mei. Wil je deze planten bewaren, snoei ze dan in het najaar terug tot aan de eerste ogen die ontstaan zijn na de laatste keer toppen. Bewaar je de plant weer, snoei dan weer terug in het najaar tot aan de eerste ogen van de takken die weer zijn uitgelopen na het snoeien van het jaar er voor.
Foto 1: dit is een 5 jaar oude halfhanger, 'Jaspers Marieke' .
Ik heb hem in het midden bewust wat hoger gehouden, dit geeft een wat vollere plant.
Foto 1: 'Jaspers Marieke'
Een tip, Jonge planten die nog nooit overwinterd hebben willen nog wel eens dood gaan in de winter. Snoei deze jonge planten al half september, er ontstaan dan al jonge uitlopers, en laat het blad zitten, zet ze op de lichte plek in de kas het liefst op een tafel of schap, dan zal de plant niet in rust vallen, waardoor overwinteren veel makkelijker gaat, (groen overwinteren), wel luchten als het mogelijk is anders ontstaat er botrytis (grauwe schimmel). Zorg wel dat ze ziekte vrij zijn ( roest en ongedierte) als ze de kas in gaan.
Struikjes
Hier geldt eigenlijk hetzelfde voor als bij een hanger.
Je kunt één stek gebruiken, maar het is ook goed mogelijk om drie stekken zeer dicht tegen elkaar aan te zetten, je hebt dan vlugger een wat forsere plant.
Voor het snoeien en overwinteren gelden dezelfde regels als bij hangers om mooie bossige planten te krijgen.
Gebruik opgaande soorten, zie foto 2, de linkse plant is een middel harde groeier, de rechtse plant is een plant met korte internodia, (ruimte tussen de bladeren).
Zelf laat ik deze planten het eerste jaar NOOIT bloeien, deze investering zie het jaar er op dubbel en dwars terug.
Kroonboompjes
Het kiezen van en cultivar.
Zelf heb ik de ervaring dat je van halfhanger 'Janske Vermeulen', foto 3e en 3a, ( de plant is 12 jaar oud ), of cultivars die tussen half-hang en opgaand in zitten, foto 4 en 4a, ( 'Jaspers Pink Pipes' ), de plant is 3 jaar oud, de mooiste kroonboompjes kunt maken die jaren meegaan. De kroon blijft bij deze cultivars veel platter als bij echte opgaande soorten, waardoor je de onderkant van de bloem kroon niet ziet. Cultivars met korte internodia, en die goed vertakken, hebben uiteraard de voorkeur.
Je begint met een stek, als het mogelijk is begin dan met een stek die drie bladeren per bladpaar heeft. Begin hier in januari of februari mee, ikzelf zet de stek in de woonkamer voor het raam, je hebt dan al een grotere voorsprong t.o.v. de zelfde stek die je in de kas zet.
'Janske Vermeulen' , foto 3e en 3a, de plant is 12 jaar oud
Bepaal de hoogte. Houd er rekening mee dat na de eerste keer toppen er nog een kroon op komt van ongeveer 10 tot 20 cm, afhankelijk van de stek die je gebruikt. Denk ook aan de potmaat die mede bepalend is aan de totale hoogte bv als de plant onder een schap komt te staan in de winter. Na de eerste keer toppen geldt dezelfde regel als bij hangers en struikjes. Verwijder de zijtakjes maar niet de bladeren van de stam.
Ook deze boompjes laat ik het eerste jaar nooit bloeien,
foto 4 en 4a, 'Jaspers Pink Pipes' , de plant is 3 jaar oud
Als je dit aanhoud wordt de hanger, struikje of kroon van een kroonboom elk jaar maar 1 tot 1,5 cm groter.
Dit voorkomt dat ze teveel ruimte in de kas in nemen. Om echt mooie struikjes of kroonboompjes te krijgen zou je deze het eerste jaar niet moeten laten bloeien, maar elke keer na een bladpaar weer moeten toppen.
Als je 6 keer alle uitlopers topt ontstaan er 64 takjes, als de plant zo de kas in gaat (met blad), en je topt in het voorjaar nog een keer alle uitlopers dan heb je 128 takje waar bloemen aan komen. Wel het blad aan de stam van de kroonboompjes laten zitten.
Oude hangers, struiken en kroonbomen
Mocht er een tak dood gegaan zijn probeer dit gat dan op te vullen met jonge uitlopers van de naast gelegen takken.
Op foto 6 is mooi te zien waar het eerste bladpaar zit bij een jonge uitloper. Dit zij de kleine blaadjes dicht bij het uitloop punt.
Snoei deze terug tot aan een bladpaar van de uitgelopen takken na het snoeien het jaar daarvoor. Zijn deze bladeren er van afgevallen dan zie je altijd nog de ogen waar de bladeren gezeten hebben ( zie foto 5 ).
foto 5
foto 6 , het eerste bladpaar zit bij een jonge uitloper.
Foto 7: Jaspers Lightning, 7a gesnoeid, 5 jaar oud.
Foto 8: Checkerboard, 8a gesnoeid. 30 jaar oud.
Oude lelijke struiken of kroonbomen vernieuwen
Doe dit rigoureus, knip al het lelijke weg tot vlak bij de stam. ( Foto 9 en 9a ).
De beste tijd hiervoor is april of mei als de groei er weer goed in zit. Wees niet bang dat de plant niet meer uitloopt, het is maar zelden dat dit niet gebeurd. Spuit de afgeknipte takken de eerste week twee keer per dag nat. Top de uitlopers na elk bladpaar en ga hiermee door tot de plant de kas weer in gaat, laat al het blad zitten en zet de plant op een lichte plaats.
Een jaar lang zijn er geen geen bloemen maar het jaar er op is er wel weer een mooie plant.
Foto 9 en 9a
Nog enkele opmerkingen en tips.
Als de planten gesnoeid en de labels nagekeken zijn, is het raadzaam om ook eens te kijken of er dood hout in de plant zit, en er zit meer dood hout in de plant dan je verwacht. Na elke keer snoeien ontstaat er een stukje dood hout.
Meestal kan dat geen kwaad. Foto 10, laat zien wat wel de gevolgen kunnen zijn, hier zat een dode tak.
Zo'n gat of beschadiging kan de plant wel aan, maar het is wel een zwakke plek als er veel wind staat. Foto 11, laat zien wat er gebeurt als je los schors laat zitten, hier is GEEN tak afgescheurd. Deze plekken moeten wel behandeld worden, ten eerste moet al het zacht hout weg krabt of gesneden worden en dan behandeld worden met een schimmelwerend middel.
Dit laatste enige malen herhalen, zorg er wel voor dat de wonden goed op kunnen drogen.
Foto 10
Foto 11
Alle foto’s zijn genomen eind oktober, begin november.
Hans van Aspert.
Vragen mail mij gerust. Dan bel of mail ik u terug.
Email: hvan.aspert@ziggo.nl