Naamgeving en verspreiding.
Van ‘Aafje‘ tot ‘Zyzy‘ gaat de naamgeving van Herman voor zijn cultivars.
Herman vind zelf dat fuchsia’s door hun sierlijke uiterlijk iets vrouwelijks hebben en dan ook vrouwelijke namen horen te hebben, of namen die daar naar verwijzen of mee te maken hebben zoals parfums. Maar wil je dat realiseren bij zoveel nieuwe cultivars, met een lijst van inschrijvingen bij de AFS waarin vrijwel alle vrouwen namen al gebruikt zijn, dan valt dat niet mee en ontkom je af en toe niet aan wat anders.
'Dana Jolie'
Met wat creativiteit lukte het Herman steeds nieuwe namen te bedenken die betrekking hadden op het uiterlijk van de plant, maar er zijn ook planten die namen kregen uit de privé sfeer en omgeving van Herman.
Hieronder een bloemlezing uit de creatieve koker van Herman waaruit hij putte bij het geven van namen aan zijn nieuwe creaties.
Bloemlezing staat eigenlijk voor “Een verzameling mooiste en beste stukken uit poëzie en proza” , en hier en daar verwijst Herman met zijn naamgeving daarook naar.
Zo kreeg de cultivar ‘François Villon‘ zijn naam omdat de betreffende plant een uitgesproken hanger was en de “Ballade van een gehangene“ één van de werken was van deze Franse dichter uit 1431.
François Villon
Bij het invullen van het AFS inschrijfformulier in 2004 van een nieuwe plant waar de naam van de nieuweling op vermeld moest worden moet Herman wel zeer bekoord zijn geweest van zijn nieuwe schepping want uiteindelijk vulde hij op het formulier de naam ‘Poëtry‘ in.
Poëtry betekent onder andere “vers gedicht “. De naam ‘Galadriel‘ komt weer uit een ander genre literatuur. ‘Galadriel‘ is de elfenkoningin uit een van de boeken van Tolkien. Fuchsia’s als elfjes zien. Sprookjesachtiger kan je je het niet voorstellen.
‘Twiggy‘ kunnen de ouderen onder ons nog wel herinneren als het Engelse supermodel uit de jaren 60 en 70, een vrouwennaam dus voor een nieuwe cultivar.
De achterliggende gedachte was dan ook de groeiwijze van de cultivar.
Twiggy is de Engelse uitdrukking voor “vol takjes“ .
‘L’Ingènue‘ was blijkbaar een nieuwigheid waarbij Herman onder bekoring kwam van zijn eigen creatie. De naam is de Franse uitdrukking voor “vrouwelijke onschuld”.
Met ‘Nonchalance‘ kan nonchalant bedoeld worden maar is ook de naam van een Parfum dus iets vrouwelijks.
'Twiggy'
‘Patricia Barnett ‘ is genoemd naar een hoog gewaardeerde Rode kruis functionaris in Wales.
In ‘Mia van der Zee‘ is benoemd Drs. M. van der Zee - Kruseman de biologe die begin tachtiger jaren heel Nederland afreisde om samen met Ir. B. van der Haven de eerste lijst van in Nederland aanwezige species en fuchsia cultivars samen te stellen.
‘Aafje‘ was een poging om als eerste vermelding bovenaan op de diverse cultivarlijsten te staan en voor Zyzy zal dat wel geprobeerd zijn voor de onderste positie op de lijst.
De veredelaar Bas Weeda heeft in 1991 Herman vernoemd in een nieuwe cultivar van zijn hand.
Familie de Graaf in Fuchsia's: 'Herman de Graaff' (links), 'Loeky' (midden) en 'Tsjiep' (rechts).
'Loeky' vindt Herman zelf zijn mooiste plant en die is genoemd naar zijn vrouw. Tsjiep lekker kort was de troetelnaam van zijn jongste zoon.
'Petite Fleur'
Zo maar een paar naamspelingen betrekking hebbende op het uiterlijk vertoon van de planten zijn; ‘Brightling‘ wat helderheid betekent. Deze plant kwam uit de bak met zaailingen waar de huiskat in gerommeld had net als ‘Flirt‘ .
Als dat een flirt van de kat was met Herman dan was dat mislukt, want Herman vond deze fuchsia een brutaal uiterlijk hebben, vandaar dat hij de naam ‘Flirt ‘ gaf.
De naam ‘Flim Flam‘, ook een plant voortgekomen uit het gerommel van de kat in de bak met zaailingen, geeft aan dat die wandaad voor de kat blijkbaar een wissewasje was want dat is de vertaling van deze Engelse uitdrukking.
‘Petit Point‘ is ook een naam die ergens een vrouwelijke achtergrond heeft. Herman vond de fijne kleine bloemetjes iets weghebben van een half kruissteekje dat bij borduren gebruikt wordt.
Herman is een Jazz liefhebber, ‘Mood Indigo‘ is genoemd naar een Jazz stuk en als je goed kijkt hebben de bloemen een zweem indigo in hun kleuren.
Ook de naam ‘Petite Fleur‘ ,voor deze plant met kleine bloemetjes, dankt zijn naam aan een Jazz muziekstuk van Sidney Bechet.
Een donker rood paarse afstammeling van 'Foolke' kreeg de bijnaam van Louis Armstrong en werd ‘Satchmo’ genoemd.
'Flirt'
En voor de fuchsialiefhebbers die ‘Hidden Treasure‘ in hun collectie hebben gaf Herman met deze naam; ‘verborgen schat‘ de opdracht mee om eens goed te naar hun plant te kijken om te ontdekken welke goede eigenschap in de plant verborgen zit.
De plant werd in 1997 goedgekeurd met lof van de jury. Het gebeurde ook al in 1990 dat een plant van Herman goedgekeurd werd met lof van de jury. De combinatie van dit jury oordeel en het uiterlijk van de bloemen van deze plant met name de scherp gepunte kelkbladen die horizontaal uitstaand een zuiver kruis vormen deed Herman besluiten de plant de naam ‘Croix d’Honneur‘ofwel erekruis te geven.
Welke naam moet je geven aan je honderdste nieuwe cultivar ? Dat zal waarschijnlijk niet zo’n gemakkelijke opgave zijn geweest. Naar verluid kwam uit de familie de Graaff het lumineuze idee opborrelen om onze oude aanduiding voor een munt eenheid te gebruiken Florijn. Een Florijn is honderd centen dus werd het ‘Gerharda’s Florijn'. Dat ‘Golden Jubilee ‘de vijftigste cultivar van Herman was spreekt haast voor zich.
Zijn bevriende buitenlandse collega veredelaars vereerde Herman met de planten 'John Wright' en 'Edwins Choice' ,voor Edwin Goulding, die de planten als zaailingen uitzochten.
'Edwin's Choice'
..."Keizer van ''t prachtig rijk van Insulinde dat zich daar slingert om den evenaar,
als een gordel van smaragd"...
De naam ‘Insulinde‘ die Herman aan zijn succes triphylla cultivar gaf is de koosnaam voor Nederlands Indië afkomstig uit de slotrede van Multatuli’s Max Havelaar.
Garoeda
Als je de lijst met plantennamen van Herman bekijkt dan zie je dat Herman meer Indonesische namen aan zijn planten gaf. Herman had vroeger veel jeugdvrienden die na de soevereiniteitsoverdracht over gekomen waren uit Indonesië en een oudoom van Herman maakte vroeger deel uit van het Indisch bestuur.
Als je de betekenis van de namen vergelijkt met de foto’s en eigenschappen van de betreffende planten dan is de gedachtegang van Herman bij het toekennen van de namen enigszins te volgen.
Garoeda is in de hindoeïstische mythologie een mythisch wezen dat een half mens en half adelaar voorstelt.
Senang ~ betekent behaaglijk.
Tempo Doeloe ~ is goede oude tijd.
Wajang ~ is schaduw of schim.
Goena Goena ~ betekent zwarte magie uit Indonesië.
Ketjil ~ betekend kleintje.
Hoe kom je op de cultivarnaam ‘Piet Hein‘ ? Herman zag in de vorm van de lange spitse omhoog gebogen kelkbladen van deze cultivar de vorm van een enterhaak dus werd deze cultivar genoemd naar de piraat Piet Hein. Mocht u nog geen studie Fries gevolgd hebben, de cultivarnaam 'Earrebarre’ is Fries voor ooievaar of geluksbrenger.
Cultivars waarvan de bloembuis en de kelkbladen een enigszins trompetvormig uiterlijk weergeven, werden door Herman benoemd als ‘Highland Pipes‘ de Schotse doedelzak, ‘Northumbrian Pipes‘ naar een doedelzak uit een bepaalde streek uit Schotland, ‘Small Pipes‘ , ‘Maori Pipes‘ , ‘Uillean Pipes‘ en ‘War Pipes ‘.
De aanblik van de uitstaande trompetvormige bloemen in de gespreide trossen die naar beneden hangen roept inderdaad vaak de associatie op van de pijpen die onder uit de doedelzak steken. Dit alles wijst er op dat Herman een liefhebber is van doedelzakmuziek. En dat is inderdaad zo. Zijn honderdste nieuwe cultivar vierde Herman met twee Schotse pipers in zijn tuin.
'Uillean Pipes'
Herman gaf vroeger vaak dialezingen onder de titel;
“ Uit de Fuchsiakeuken “ . Hieruit ontstond de cultivarnaam ‘Haute Cuisine‘ . De cultivar ‘Summerdaffodil‘ wat zomernarcis betekent, brengt ons weer naar het familiebedrijf van de bollenkwekers en veredelaars Fam. H. de Graaff en Zonen.
Onder op de papieren zakken waarin vroeger de bloembollen verstuurd werden stond ;
“Product of Holland “ gedrukt de titel die Herman nog steeds gebruikt voor zijn rubriek in Fuchsiana. Hij gaf de naam ook aan een van zijn nieuwe cultivars.
Een spade wordt in het dialect van de bollenstreek een graaf genoemd. In het familiewapen van de familie
de Graaff staan twee gekruiste spaden en in het embleem en handelsmerk van het bloembollenimperium werd een gouden spade afgebeeld die de cultivarnaam 'Golden Spade' voortbracht.
Als laatste uitleg van een naam van een van Hermans cultivars rest ons nog ‘Gerharda’s Panache‘ een van de meesterstukken uit de collectie cultivars die Hermans werk voortbracht. Volgens het woordenboek van “Van Dale“ betekend Panache; Pluimbos en ook trotse allure. Een betere naam voor deze bij liefhebbers en veredelaars zeer populaire cultivar is haast niet denkbaar.
Herman gevraagd naar wat zijn eigen voorkeur is uit alle cultivars van zijn hand toont aan dat het er meerderen zijn maar dat hij ze verdeelt in categorieën. Zijn mooiste fuchsiacultivar is en blijft voor hem een van de cultivars uit zijn beginperiode als fuchsiaveredelaar ‘Loeky‘ de schotelvormige cultivar genoemd naar zijn echtgenote.
'Shocking Blue'
‘Grand Cru ‘ komt op de tweede plaats en de snelgroeiende pantrihybride ‘Eruption‘ is voor Herman derde op het erepodium.
‘Tsjiep' en 'Machu Picchu‘ betiteld Herman als de gemakkelijkste cultivars.
‘Small Pipes‘ , ‘Gerharda’s Panache‘ en de andere pantrihybriden bestempelt Herman als zijn meest waardevolle cultivars, iets dat gezien de lange ontstaansgeschiedenis begrijpelijk is.
Alle cultivars van Herman zijn, zo als het hoort, ingeschreven in het register van de American Fuchsia Society. Iets dat Herman bij voortduring promootte onder zijn collega veredelaars.
Herman was één van de mensen die destijds het keuren van nieuwe cultivars mogelijk maakte en hij promootte dit vol verve. Jarenlang maakte hij deel uit van het Fuchsia comité van de Vaste Keuringscommissie in Aalsmeer. Zowel als lid maar ook periodes als voorzitter van deze commissie keurde hij samen met zijn collega’s meer dan duizend nieuwe Nederlandse cultivars.
Zijn eigen planten liet hij aanvankelijk ook door deze commissie keuren. Onderlinge rivaliteit in de keuringscommissie deed hem op een geven moment besluiten om zijn planten niet meer te laten keuren. Door zijn lange loopbaan in deze commissie en als veredelaar had hij inmiddels ook genoeg kennis en ervaring opgedaan om zijn eigen planten te kunnen beoordelen of ze iets nieuws en bruikbaars brachten op de markt voor fuchsialiefhebbers.
'Zwarte Dit'
'Bohemienne'
Als er een Nederlandse veredelaar is die internationaal naamsbekendheid heeft verworven met zijn veredelingsproducten, maar ook als veredelaar, dan is dat wel Herman de Graaff. De vele contacten die hij met buitenlandse veredelaars en liefhebbers heeft geven wel aan dat Herman wereldwijd geacht wordt als een toonaangevende veredelaar en fuchsiakenner. De Franse onderscheiding hiervoor genoemd in hoofdstuk 1 is daar een voorbeeld van.
In de tijd dat de stekkenkwekers nog gewoon papieren catalogussen uitgaven zag je dat in binnen en buitenland vrijwel direct het jaar na de introductie de planten van Herman in de catalogussen vermeld stonden. Na de ommezwaai naar het digitale tijdperk werd de bekendheid en de daarmee samenhangende populariteit van de planten van Herman nog duidelijker. Wereldwijd zie je op de websites van kwekerijen en liefhebbers volop planten van Herman afgebeeld en te koop aangeboden worden. Van Nieuw Zeeland tot Finland en van Amerika tot Japan, op alle websites kom je cultivars als ‘Greenpeace‘, ‘Vuurwerk‘, ‘Gerharda’s Panache‘ , ‘Machu Picchu‘, ‘Minirose‘, ‘Tsjiep‘, ‘Insulinde‘ en ‘Loeky‘ tegen.
Allemaal planten die zich gevestigd hebben net zoals bijvoorbeeld cultivars als ‘Beacon‘ en 'Koralle' dat meer dan 100 jaar geleden deden en nog steeds populair zijn.
De eigenschap van Herman om bij bepaalde basiskruisingen door inbreng van andere of meerdere species steeds weer andere verschijningsvormen te verkrijgen, zorgde er voor dat er voor iedere fuchsialiefhebber wel iets in het assortiment cultivars van Herman te vinden was dat hun aansprak.
Op ‘Ursula‘ na is vrijwel iedere cultivar nog wel ergens in een collectie te vinden. Bij tijd en wijle zie je op shows en bij open tuindagen cultivars van Herman waarvan je denkt; "welke was dat ook nog" en, "oh ja, ik had niet gedacht dat die nog bestond".
In Amerika was ‘Pink Rain’ destijds een topper vlak nadat hij geïntroduceerd werd maar nog steeds is hij niet weg te denken uit de collecties daar. In Engeland zijn de kleinbloemige cultivars zoals ‘Tsjiep‘ . ‘Galadriel‘ en ‘Minirose‘ zo langzamerhand een vast onderdeel van de collecties van de fuchsia liefhebbers die daar onvoorstelbaar mooie en rijkbloeiende planten van kweken.
‘Maori Pipes‘ , ‘Highland Pipes‘ en ‘Northumbrian Pipes‘ zijn daar ook zeer geliefd.
'Zulu King'
Uit een Duits onderzoek naar geschikte potplanten voor de beroepsteelt kwam de cultivar ‘Minirose‘ als een van de besten uit de bus. ‘Minirose‘ wordt heden ten dage in de beroepsteelt op grote schaal geteeld in diverse landen en is nu in het voorjaar overal verkrijgbaar waar perkplanten aangeboden worden.
Na meer dan honderd jaar is men in Duitsland en Oostenrijk eindelijk eens uitgekeken op de bekende triphylla cultivars ‘Koralle‘ en ‘Gartenmeister Bonstedt‘ die men daar traditioneel gebruikt voor allerlei aanplantingen. De vermeerderings bedrijven voor de beroepsteelt stekken nu in grote getale de triphylla cultivar ‘Insulinde‘ als vervanger daarvan. Of deze het ook honderd jaar uit houd? Dat zullen de meesten onder ons niet meemaken maar het is natuurlijk wel leuk om straks op vakantie bij onze oosterburen overal ‘Insulinde' te zien bloeien in plantenbakken op straten, pleinen en in parken, letterlijk een “Product of Holland" en "Hollands Glorie".
'Gerharda's Apotheose'
De laatste cultivar van Herman kwam uit in 2007.
Of Herman nog veredelt? Vast wel.
Het veredelen is iets wat na zoveel jaren in je zit. Je blijft je dingen afvragen en wil dat uit proberen. Of Herman nog een of meerdere nieuwe cultivars toevoegt aan de fuchsiamarkt die momenteel overspoeld wordt met nieuwe cultivars, dat is niet waarschijnlijk of het moet al iets heel bijzonders zijn.
Een gele fuchsia als apotheose misschien? Wie weet!
Overwegingen voor de fuchsiaveredelaars van de toekomst.
~* ~
Er zijn fuchsiacultivars genoeg. Het enige waar de fuchsialiefhebberij mee gediend zal zijn, is het creëren van nieuwe groei eigenschappen, kleuren en vormen. De enige weg daartoe is het benutten van species.
Dat zal veel doorzettingsvermogen vragen omdat het resultaat ongewis is en afhankelijk blijft van de goedgunstigheid van Vrouwe Fortuna.
Lisse - Januari - 2017
Herman Jan de Graaff.
Lees verder op: 10 De cultivars van H. J. de Graaff.
Auteur: M.A. Soeters
Opmaak: S. van Schaik
© Fuchsia's of the World