Verzorgen van Fuchsia's met overwinterings problemen
Het overwinteren van bepaalde fuchsia's gaat niet altijd even gemakkelijk. Moeilijke overwinteraars zijn bijvoorbeeld diverse Botanische fuchsia's (species), de triphylla hybriden en de WALZ muziek instrumenten. Ook zijn er nog een aantal cultivars die door een zwak wortelgestel het in de winterberging gemakkelijk laten afweten. Wellicht lukt het u ook om dergelijke 'moeilijke overwinteraars' de winter door te helpen door opvolging van navolgende, door mij met succes uitgeprobeerde verzorgingsmethoden.
Het is raadzaam om van deze moeilijke overwinteraars eind augustus, begin september stekken te maken, zeker als de planten pas één seizoen oud zijn.
De jonge planten mogen NIET worden gesnoeid. Als de planten toch te groot zijn geworden voor de winterberging, knip ze dan vroegtijdig iets terug maar zeker niet later dan half september. Het is ook raadzaam deze planten dan nog wat stikstofmest te geven. Ook moeten jonge planten in de wintertijd meer licht en warmte hebben. Plaats ze daarom zo hoog mogelijk in de kas. Om botrytis te voorkomen moet afgevallen blad worden verwijderd, terwijl de grond in de pot licht vochtig moet zijn.
Overwintert u de planten in een kamer, zet ze dan zo dicht mogelijk bij het raam. Overwinteren in een donkere kelder is alleen goed mogelijk als er een lamp boven de planten brandt.
Laat de lamp dan bijvoorbeeld niet 12 uur aan één stuk branden, maar verdeel de belichting met behulp van een schakelklok over 24 uur in perioden van 15 tot 30 minuten. Uit proeven bij bloemkwekers is namelijk gebleken dat een periodieke belichting effectiever is.
Er zijn voor deze belichting speciale gloei- en TL-lampen in de handel, ook zijn er speciale LED lampen in de handel.
Twee overwinterings methoden
Oudere planten kun je volgens twee methoden laten overwinteren:
a. Zet de planten ongesnoeid in de kas, maar dan wel eerst afgevallen blad verwijderen om botrytis te voorkomen.
Deze methode neemt ruimte in beslag, maar geeft wel een langere bloei.
b. Snoei de planten twee weken eerder terug dan normaal, maar doe dat uiterlijk de laatste week van september.
Snoei ze op twee of drie ogen van de takken, die dit jaar zijn gevormd en laat het blad zitten. Dat geeft mooie bossige planten.
Na de snoei is het raadzaam de planten voor het bewerkstelligen van een goede hergroei nog een keer stikstof te geven.
Zet de planten na de snoei NIET in de kas maar laat ze zo lang mogelijk buiten staan, maar hou in de gaten of er nachtvorst komt.
Dit geeft een veel betere hergroei en minder kans op botrytis. Let er wel op dat ze door de regen niet te nat worden.
Deze tweede methode neemt wat minder ruimte in beslag maar geeft wel een wat kortere bloei.
F. magdalenae is een moeilijk te overwinteren species
Voor beide methoden geldt wel dat de planten lichter moeten staan dan de niet moeilijk te overwinteren cultivars.
Zet ze dan ook niet onder een tafel. Hoe meer licht zo'n plant krijgt des te korter de internodia (stengelleden) blijven en deze daardoor tot stevige bossige planten uitgroeien.
Voor inkuilen of plaatsing in een donkere kelder zonder belichting zijn moeilijke overwinteraars niet geschikt, ze gaan daar zeker dood.
Zet de planten wat warmer, op een hogere plaats in de kas. Moeten de planten toch op de grond staan, zet ze dan op een PS-isolatieplaat. Hierdoor trekt de kou niet zo op en wordt de potgrond dus minder koud.
Er heerst nog bij veel fuchsialiefhebbers de opvatting dat oude planten beter tegen de kou kunnen dan stekken. Wel kunnen oude planten een lange koude periode van 5°C beter aan. Maar ik heb oude planten in een ruimte waar het vijf graden had gevroren dood zien gaan, terwijl stekken in diezelfde ruimte overleefden.
Doordat de planten weer opnieuw uitgelopen zijn, verlangen ze ook wat meer water dan pas gesnoeide planten. Let er vooral op dat ze niet uitdrogen. Maar als de temperatuur zakt moeten ze beslist niet te nat staan. Immers, natte grond is veel kouder en dit kan weer wortelrot veroorzaken.
In het voorjaar als de groei er weer goed in zit (eind maart) worden de niet gesnoeide planten (methode a) flink teruggeknipt tot aan het eerste of tweede oog van elke tak. De toppen van deze takken leveren over het algemeen zeer mooie stekken.
De in het najaar gesnoeide planten (methode b) worden tot op het eerste oog van elke jonge tak gesnoeid. Voor jonge planten geldt deze snoeimethode ook. Op deze wijze vorm je mooie bossige planten.
Deze snoeimethode geldt ook voor de kroon van een kroonboom.
Als het mogelijk is, snoei dan op een mooie zonnige dag, zodat de snijwonden goed kunnen indrogen en er dan minder kans is op het ontstaan van botrytis.
'WALZ Bella', 'WALZ Banjo', 'WALZ Klavier' en 'Hinnerike' (kruisingen met daarin de moeilijk te overwinteren species F. magdalenae) heb ik al enige jaren met succes volgens methode b in de kas laten overwinteren.
Enkele gewone cultivars die dit probleem ook hebben zijn; 'Chang', 'Ming', 'Jaspers Kleine Ding', 'Countess of Aberdeen' en 'Eleaonor Leytham'.
Mijn kastemperatuur, op 10 cm boven de grond, is 5 à 6°C. Deze planten staan op 1,50m hoogte en daar is de temperatuur dan 8 à 9°C.
Om botrytis te voorkomen, draait in de kas continu een ventilator om de lucht in beweging te houden. Als de buiten temperatuur dit toestaat wel de kas ventileren.
'Hinnerike' is een cultivar met overwinterings problemen
Overwintering van fuchsia's met een zwak wortelgestel
'La Campanella' en veel zaailingen hiervan hebben een zwak wortelgestel. Andere voorbeelden van cultivars met een zwak wortelgestel zijn 'Auntie Jinks', 'Foline', 'Foolke' en diverse zaailingen met daarin 'Rosea'.
Deze planten hebben zeer veel fijne wortels en geen dikke vlezige wortels. Deze fijne wortels rotten bij een combinatie van kou en vocht gemakkelijk weg. Wat ik uitgeprobeerd heb met dergelijke cultivars is het volgende. Van diverse van deze variëteiten is er één opgepot in plastic pot en één in een stenen pot. De potten en de planten waren van hetzelfde formaat. Het blijkt dat de wortels van de planten in de poreuze stenen pot beter luchten, waardoor de waterhuishouding veel makkelijker in de hand is te houden.
Bij een even grote watergift groeien de wortels in de stenen pot langzaam door terwijl ze in de plastic pot niet verder uitgroeien. Bij een stenen pot verdampt veel water door de potwand, waardoor de grond luchtiger blijft.
Ook een mindere watergift aan de planten in de plastic potten had geen goed resultaat.
Bij planten die in een plastic pot staan, kan moeilijker zuurstof bij de wortels komen dan bij planten in een stenen pot. Deze 'ademen' door de potwand heen. Zorg er wel voor dat in het najaar bij het oppotten een arme luchtige grond gebruikt wordt.
Hoe luchtiger deze is des te beter kan er zuurstof bij de wortels komen en dit voorkomt wortelrot
'Postiljon' heeft het zwakke wortelgestel geërfd van 'La Campanella'
Ook voelen stenen potten warmer aan en de grond erin is ook warmer (2 à 3°C verschil). Dat betekent dat in mijn kas op 1.50m hoogte bij de daar gemeten temperatuur van 8 à 9°C de grond in een plastic pot 3 à 4°C en in een stenen pot 5 à 6°C is.
Stekken maken is efficiënter
U kunt al deze moeite besparen door tijdig van de moeilijke overwinteraars stekken te nemen en de oude planten weg te gooien.
De jonge stekken vormen mooiere planten, zeker als je een paar stekken in een pot zet. Bedenk daarbij dat in een polystyreen bak van 0,40 x 0,60m wel 70 stekken gaan terwijl er op datzelfde oppervlak maar 6 tot 8 potten met oude planten kunnen staan.
Om een goede beworteling van de stekken te krijgen, stek ik altijd eind augustus/begin september en laat de temperatuur in mijn kas dan oplopen tot wel 36°C. Er ligt dan geen plastic folie of dergelijke over de bakken, maar de bakken mogen beslist niet in de zon staan.
De deur en alle ramen zijn dan dicht, waardoor het dan vochtig genoeg is in de kas, leg eventueel een dag of 5 of bij veel zon een krant over de stekken.
Auteur: Hans van Aspert